مشاوره حقوقی

در دنیای امروز و با توجه به روابط گسترده و پیچیده عصر حاضر در عرصه‌های مختلف، به کارگیری علم حقوق و نیز ترویج فرهنگ استفاده از مشاوره حقوقی بسیار ضروری است. مشاوره حقوقی در واقع نمایانگر راه روشنی است که به سعادت فردی و اجتماعی، آرامش، امنیت، ثروت و ... منتهی می‌شود. فقط کافی است که چند ساعت به دادگاه ها، دادسراها و شوراهای حل اختلاف مراجعه کنید تا مردم خسته، نگران، عصبانی و سردرگمی را مشاهده کنید که به دلیل عدم آگاهی حقوقی و یا پیچیدگی پرونده خود در راهروهای مجتمع های قضایی به دنبال رسیدن به حق خود هستند. امروزه بر کسی پوشیده نیست که به دلیل پیچیده‌تر شدن پرونده های قضایی در همه حوزه‌ها مشاوره حقوقی با فرد متخصص تنها راه پیروزی در پرونده است.

تعریف مشاوره حقوقی

مشاوره حقوقی به لحاظ ماهیت، اظهار نظر یک فرد متخصص در امر حقوق در مورد موضوعی خاص است. فرد متخصص در امر مشاوره حقوقی، وکیل پایه یک دادگستری، کارآموز وکالت، قاضی و یا فردی با تحصیلات حقوقی می‌باشد. به عبارت دیگر، مشاوره حقوقی عملی است که در آن، ابعاد مختلف یک پرونده و یا یک مساله حقوقی برای فرد ناآگاه مشخص می‌شود به طوری که آن فرد بتواند با استفاده از نظرات فرد مشاوره دهنده، تشخیص دهد که بهترین راه برای پیگیری پرونده کدام است و پاسخ تمامی سوالات خود را دریافت کند.

ویژگی های مشاوره حقوقی خوب

برای آن که یک مشاوره حقوقی، بتواند تمام نیازهای مخاطب را پاسخ دهد، باید یک سری مشخصات را در خود جای دهد. ویژگی های مشاوره حقوقی خوب عبارتند از:

• باید جامع و شامل باشد. یعنی همه ابعاد پرونده و مشکل حقوقی برای فرد مخاطب روشن شود، به گونه‌ای که نقطه تاریکی در مورد پرونده باقی نماند.
• مشاوره حقوقی باید براساس واقعیات باشد و از عبارات غلو کننده برای تحریک مخاطب استفاده نشود.
• در مشاوره حقوقی باید حتما مشاوره دهنده از صلاحیت لازم برخوردار باشد.
• در امر مشاوره باید حتما مصلحت مخاطب درنظر گرفته شود.
• در مشاوره حقوقی باید بهترین راه از تمامی جهات اعم از سهولت، هزینه و مهم‌تر از همه بدون آسیب به موکل پیشنهاد گردد.

انواع مشاوره حقوقی

به دلیل گستردگی علم حقوق و حوزه‌های آن نمی‌توان فردی را پیدا نمود که به تمامی حوزه های علم حقوق تسلط داشته باشد. بنابراین، لازم است در هر کدام از حوز‌ه‌های زیر با فرد متخصص مشورت گردد.

• مشاوره حقوقی خانواده: این حوزه از مشاوره حقوقی شامل مسائلی نظیر طلاق، طلاق توافقی، مطالبه مهریه، مطالب نفقه، مطالبه اجرت المثل، حضانت، الزام به تمکین، ملاقات فرزند، فسخ نکاح، اذن ازدواج و ... است. فردی که در این حوزه مشاوره حقوقی می‌دهد، باید علاوه بر تسلط به موضوع مربوطه یک روانشناس حرفه‌ای باشد. چرا که بسیاری از مسائل خانواده نیازمند روانکاوی است و فرد مشاوره دهنده باید با ریشه یابی دقیق علل مشکل، درست‌ترین راه حل را پیشنهاد دهد.
• مشاوره حقوقی کیفری: جرائم کیفری به دلیل تعیین مجازات برای مجرم و نیز آثار جرم بر فرد قربانی یا مجنی علیه بسیار حساس هستند. پس شخصی باید در این حوزه به ارائه مشاوره حقوقی بپردازد که ضمن تسلط کافی به موضوع بتواند راه حل درست و دقیق را به فرد مخاطب مخصوصا مخاطب ارائه دهد. چرا که کوچکترین اشتباهی، سرنوشت فرد را عوض می‌کند. جعل، کلاهبرداری، خیانت در امانت، فروش مال غیر، تحصیل مال از طریق نامشروع، سرقت، ضرب و جرح عمدی، توهین، تهدید، افترا، رابطه نامشروع، شرب خمر، مواد مخدر و ... از جمله جرائم کیفری هستند که قانونگذار برای آن‌ها مجازات سنگینی درنظر گرفته است.
• مشاوره حقوقی مالی: یکی از مهمترین مسائل برای هر فردی اموال و دارایی‌های وی می‌باشد. مسلما هر انسانی در صدد حفظ اموال و نیز کسب ثروت بیشتر است. اما متاسفانه، شرایط بد اقتصادی می‌تواند این آرزوها را به مخاطره بیندازد. معمولا در بحران‌های اقتصادی که کشور ما نیز همواره با آن دست و پنجه نرم می‌کند، دعاوی مالی بسیار زیاد به مراجع قضایی ارجاع می‌شود. دعاوی نظیر مطالبه وجه چک، مطالبه وجه سفته، مطالبه خسارت عدم انجام تعهد، مطالبه ثمن معامله، مطالبه اجرت المثل ایام تصرف، الزام تحویل مبیع، مطالبه سرقفلی و حق کسب و پیشه، خسارت تاخیر تادیه، دیه و ... بخشی از دعاوی مالی هستند که مشاوره حقوقی باید به گونه‌ای باشد که فرد در کمترین زمان ممکن به حق خود برسد تا از بروز خسارات بیشتر جلوگیری گردد.
• مشاوره حقوقی ملکی: یکی از مهمترین دارایی‌های هر فردی اموال غیر منقول وی اعم از املاک است. چرا که هم از ارزش بسیار بالایی برخوردار است و هم در بسیاری از موارد سرپناه و محل زندگی فرد می‌باشد. دعاوی نظیر تخلیه، خلع ید، الزام به تنظیم سند رسمی، الزام به فک رهن، رفع تصرف، ممانعت  از حق و مزاحمت از حق، تفکیک، افراز و دستور فروش ملک مشاع از جمله دعاوی ملکی بسیار مهم هستند. مشاوره حقوقی در این زمینه، شاید یکی از پیچیده‌ترین حوزه‌های علم حقوق باشد و به همین دلیل باید فرد مشاوره دهنده در امور ملکی حتما تخصص داشته باشد. عمده مشکلات به وجود آمده در این حوزه ناشی از قراردادهای فی مابین افراد است. بنابراین، وکیل ملکی و یا هر فردی که مشاوره حقوقی می‌دهد باید به امور قراردادها کاملا مسلط باشد.
• مشاوره حقوقی قراردادها: در حال حاضر، تقریبا همه افراد جامعه در طول عمر خود حداقل یک بار با تنظیم قرارداد و عقود مختلف نظیر مبایعه نامه، اجاره نامه، قرارداد پیش فروش، قرارداد کار و پیمانکاری و استخدامی، قرارداد مشارکت، انواع وکالت نامه ها و صلحنامه ها روبرو بوده‌اند. ناگفته مشخص است که تنظیم شروط قرارداد، تعهدات طرفین، وجه التزام، شرایط فسخ و نیز شرایط داوری از مهمترین ارکان قراردادها هستند که چنانچه در تنظیم آن‌ها اشتباهی رخ دهد منجر به خسارات جبران‌ناپذیری نظیر فسخ معامله، ابطال معامله و نیز تفسیر قرارداد به نفع طرف مقابل خواهد شد. بنابراین استفاده از خدمات مشاوره حقوقی در این حوزه نیز ضروری است.
• مشاوره حقوقی امور حسبی: دعاوی نظیر تغییر نام و نام خانوادگی، کاهش سن، حذف نام همسر از شناسنامه، صدور گواهی حجر، تعیین قیم و ... از جمله دعاوی مطرح در زمینه امور حسبی هستند که با توجه به تخصصی بودن این حوزه و آشنایی کامل با قوانین و ضوابط امور ثبت احوال می‌بایست از مشاوره حقوقی تخصصی استفاده نمایید.

انواع روش های مشاوره حقوقی

امروزه موسسات حقوقی و دفاتر وکالت راه‌های مختلفی را برای ارائه خدمات خود از جمله مشاوره حقوقی به موکلین ارائه می‌کنند. هر کدام از این روش‌ها دارای مزایا و معایبی است که در این بخش سعی می‌گردد که تا حد امکان به آن‌ها پرداخته شود. انواع روش‌های مشاوره حقوقی عبارتند از:

• مشاوره حقوقی تلفنی: یکی از ساده‌ترین و در عین حال ارزانترین روش‌های ارائه خدمات مشاوره حقوقی است. معمولا یک دفتر وکالت و یا یک موسسه حقوقی یک یا چند خط تلفن را در اختیار موکلین قرار می‌دهد تا بتوانند از طریق تماس تلفنی از وکلا و کارشناسان حقوقی موسسه مشاوره حقوقی تلفنی دریافت کنند. به طور معمول در یک مشاوره حقوقی تلفنی، شما پس از تماس با مرکز حقوقی ابتدا با منشی صحبت می‌کنید و سپس پس از طرح موضوع پرسش حقوقی خود به کارشناس حقوقی تخصصی مربوطه وصل می‌شوید. مشاوره حقوقی تلفنی گزینه بسیار مناسبی برای طرح سوالات حقوقی ساده نظیر محاسبه مهریه به نرخ روز و یا محاسبه دیه و نیز تفسیر عبارات مندرج در رای دادگاه است. همچنین برای کسانی که نیازمند مشاوره حقوقی حضوری هستند، گزینه‌ای بسیار مناسب است تا قبل از مراجعه مستقیم و حضوری با شخص مشاوره دهنده مشکل خود را مطرح کند و پس از اطمینان از توانایی شخص یا مجموعه مشاوره دهنده، به صورت حضوری پرونده خود را طرح نماید. اما باید توجه داشت که مشاوره حقوقی دارای معایب بزرگی است. اولا در مشاوره حقوقی تلفنی زمان محدود است. ثانیا امکان بررسی مدارک از نزدیک وجود ندارد. بنابراین، فرد مشاوره ‌دهنده به طور کامل در جریان موضوع پرونده قرار نمی‌گیرد و همین جهت ممکن است نتواند مخاطب را به درستی راهنمایی کند.
• مشاوره حقوقی آنلاین: امروزه فضای مجازی ابزار بسیار مناسبی جهت رشد و توسعه بسیاری از کسب و کارها از جمله حوزه وکالت است. موسسات حقوقی و دفاتر وکالت در حال حاضر به شدت در شبکه‌های اجتماعی نظیر اینستاگرام، واتساپ، تلگرام و سایر اپلیکیشن‌های داخلی و خارجی مشغول به فعالیتند و با تولید محتوا نظیر عکس و فیلم و صدا، مشاوره حقوقی آنلاین ارائه می‌دهند. مشاوره حقوقی آنلاین نیز یکی از روش‌های ساده و ارزان ارائه مشاوره حقوقی است که به دلیل امکان ارسال عکس و فیلم و صدا از مدارک پرونده و نیز قابلیت ذخیره پیام‌ها قابلیت بیشتری نسبت به مشاوره حقوقی تلفنی دارد. همچنین، بسیاری از نهادهای حقوقی مشاوره حقوقی آنلاین را به صورت شبانه روزی ارائه می‌دهند که همین امر بر محبوبیت این روش افزوده است. اما در این روش نیز معایبی وجود دارد و مهم‌ترین آن عدم احراز هویت و صلاحیت فرد مشاوره دهنده است. مشاوره حقوقی آنلاین برای طرح سوالات بسیار ساده حقوقی و نیز پرونده‌هایی که پیچیدگی زیادی ندارند، بسیار مناسب است.
• مشاوره حقوقی حضوری: بهترین نوع مشاوره حقوقی است که در آن فرد به صورت مستقیم و حضوری به دفتر وکالت و یا موسسه حقوقی مراجعه می‌کند و پس از آن با بهترین وکیل پایه یک دادگستری یا مشاور حقوقی موضوع خود را مطرح می‌نماید. در این روش، شما در طی یک یا چند جلسه به صورت حضوری تمامی ابعاد پرونده خود را بررسی کرده و تمامی مدارک و ادله را به شخص مشاوره دهنده نشان دهید تا وی هم مدارک را از نزدیک مشاهده نماید و هم بتواند به صورت درست و دقیق شما را راهنمایی نماید. معمولا مشاوره حقوقی حضوری در دفاتر وکالت و موسسات حقوقی مشمول پرداخت هزینه حق المشاوره است. هر چند که برای بررسی دقیق پرونده، پرداخت مبلغ ناچیز حق المشاوره بسیار منطقی و معقولانه است. به عنوان یک توصیه، پیشنهاد می‌گردد که چنانچه وقت دارید و از طرفی پرونده مدنظرتان جنبه حیاتی دارد، حتما از مشاوره حقوقی حضوری با افراد مختلف استفاده کنید و در نهایت بهترین راه انتخاب کنید.
• مشاوره حقوقی رایگان : بسیاری از موسسات حقوقی و دفاتر وکالت، مشاوره حقوقی رایگان را به عنوان یکی از خدمات اصلی خود تبلیغ می‌کنند. مشاوره حقوقی رایگان معمولا در دو فرم رایج مشاوره حقوقی تلفنی و نیز مشاوره حقوقی آنلاین ارائه می‌شود. مشاوره حقوقی رایگان برای پرسیدن سوالات ساده که پاسخ آن‌ها در حد یکی دو جمله و یا به لحاظ زمانی زیر پنج دقیقه است، بسیار مناسب است. همچنین وکلا و مشاورین حقوقی زیادی هستند که برای جذب پرونده ابتدا مشاوره حقوقی رایگان ارائه می‌دهند تا هم حس عزت مندی به موکل انتقال یابد و هم اعتماد وی بهتر جلب شود. البته باید توجه داشت که در حرفه وکالت همانند پزشکی، مشاوره حقوقی رایگان خیلی معقولانه نیست. چرا که در این حوزه نیز کیفیت حرف اول را می‌زند.